Współwłasność samochodu to termin, który często pojawia się w związku z ubezpieczeniami komunikacyjnymi. Czemu kierowcy decydują się na taką formę własności auta? Czy ma ona wpływ na cenę OC? Komu się najbardziej opłaca? Sprawdź, jakie prawa i obowiązki ma współwłaściciel samochodu! Przeczytaj nasz artykuł, a wszystkiego się dowiesz.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • na czym polega różnica między właścicielem a współwłaścicielem pojazdu;
  • jak dopisać współwłaściciela samochodu;
  • jak ustanowić współwłaściciela w drodze darowizny;
  • jak wygląda proces rejestracji auta przy współwłasności;
  • jakie prawa i obowiązki ma każdy współwłaściciel;
  • jak działa współwłasność w przypadku zadłużenia;
  • jak zrezygnować ze współwłasności;
  • czy trzeba informować ubezpieczyciela o dodaniu współwłaściciela do auta;
  • kiedy można zyskać, a kiedy stracić przy współwłasności samochodu;
  • kto traci zniżki po szkodzie przy współwłasności pojazdu.

Właściciel a współwłaściciel samochodu – różnice

Współwłasność, jak sama nazwa wskazuje, oznacza sytuację, w której prawa do rzeczy przysługują kilku osobom. Może ona dotyczyć zarówno nieruchomości, jak i ruchomości, w tym samochodów. O współwłasności auta możemy więc mówić wtedy, gdy dany pojazd posiada więcej niż jednego właściciela – współwłaściciele są wtedy wpisani dowodzie rejestracyjnym.

Czym zatem różni się współwłaściciel samochodu od właściciela? Przede wszystkim prawami, jakie mu przysługują w związku z autem. Samodzielny właściciel pojazdu może nim w dowolny sposób rozporządzać, nie pytając nikogo o zgodę na dokonanie czynności prawnych dotyczących auta. Współwłaściciel takiej swobody nie ma i np. przed sprzedażą samochodu musi uzyskać zgodę pozostałych właścicieli.

Skoro współwłasność niesie ze sobą swego rodzaju ograniczenie praw do samochodu, można zadać sobie pytanie – dlaczego kierowcy w ogóle się na nią decydują? Odpowiedź leży w kosztach. Dzięki ustanowieniu współwłasności, można dużo zaoszczędzić na ubezpieczeniu, dlatego jest to opcja popularna szczególnie wśród młodych kierowców, którzy płacą najwyższe składki za OC. Co więcej, współwłaścicielem może zostać nawet osoba niepełnoletnia.

Różnic między własnością a współwłasnością samochodu jest oczywiście więcej i dotyczą one m.in. sposobu załatwiania formalności czy kwestii związanych bezpośrednio z ubezpieczeniem. Omówimy je w dalszej części artykułu.

Jak dodać współwłaściciela do samochodu?

Pierwszą kwestią dotyczącą współwłasności auta, którą trzeba omówić, jest sposób jej ustanowienia. Spokojnie, to nic trudnego! Formalności będą wyglądać jednak nieco inaczej w zależności od tego, jaki sposób ustanowienia współwłasności wybierzesz. W każdym przypadku warunkiem koniecznym jest, aby współwłaściciel samochodu posiadał w nim udziały. Można je nabyć:

  • drogą zakupu,
  • poprzez darowiznę.

Pierwsza sytuacja jest prosta. Podczas nabywania pojazdu sporządzana jest umowa kupna-sprzedaży – aby ustanowić np. trzech współwłaścicieli samochodu, wystarczy w niej wpisać, że auto nabywają trzy osoby i podać ich dane. Darowizna to natomiast sposób, z którego możesz skorzystać, jeśli już jesteś właścicielem auta i chcesz, aby została nim też inna osoba bliska, np. córka lub syn. Wówczas potrzebna będzie umowa darowizny samochodu.

Współwłaściciel samochodu w drodze darowizny – jak go ustanowić?

Ustanowienie darowizny samochodu jest proste. Trzeba jednak pamiętać o kilku rzeczach.

Jak sporządzić umowę darowizny?

Wzór możesz znaleźć w internecie lub sporządzić go samodzielnie. Ważne, aby umowa zawierała: dane darczyńcy i obdarowanego, stopień pokrewieństwa między nimi, opis przedmiotu darowizny i określenie jego wartości, oświadczenia o posiadaniu prawa własności do przedmiotu, darowaniu go w całości lub części i przyjęciu darowizny, a także podpisy obu stron umowy.

Czy trzeba płacić podatek od darowizny?

To zależy od stopnia pokrewieństwa między stronami umowy darowizny, a także od wartości jej przedmiotu. Zwolnione z podatku są osoby z najbliższej rodziny (zstępni, wstępni, rodzeństwo, małżonkowie, teściowie, zięć, synowa, pasierb, ojczym, macocha), jeżeli wartość darowizny nie przekracza (od 1 lipca 2023 r.) w sumie 36 120 zł w ciągu ostatnich 5 lat. Dla osób z dalszej rodziny próg kwotowy się zmniejsza (2. grupa: do 27 090 zł i 3 grupa: do 5 733 zł).

Współwłaściciel samochodu – ile procent auta może nabyć na podstawie umowy darowizny?

Dokładnie tyle, ile zechce mu przekazać darczyńca. Najczęściej jest to po prostu połowa udziałów w samochodzie, ale zdarza się więcej lub mniej. Pamiętaj tylko, aby dokładny procent został określony w umowie darowizny.

Współwłaściciel samochodu – rejestracja auta przez kilku właścicieli

Samo nabycie samochodu przez kilku właścicieli lub ustanowienie współwłasności pojazdu na drodze darowizny to nie koniec. Każdy współwłaściciel samochodu musi figurować w jego dowodzie rejestracyjnym, dlatego konieczne jest oświadczenie o dopisanie współwłaściciela, które składa się w odpowiednim wydziale komunikacji.

Dopisanie współwłaściciela do dowodu rejestracyjnego to także nic trudnego. Przed udaniem się do wydziału komunikacji zabierz ze sobą:

  • umowę darowizny lub kupna-sprzedaży potwierdzającą przeniesienie części własności,
  • dowód rejestracyjny i kartę pojazdu (jeśli ją posiadasz),
  • dowód tożsamości,
  • aktualną polisę ubezpieczenia OC samochodu.

Ważne jest, aby do wydziału komunikacji udać się w odpowiednim terminie – najpóźniej 30 dni od daty spisania umowy zakupu/darowizny samochodu. Nie ma potrzeby, by osobiście stawiał się tam każdy współwłaściciel samochodu. Formalności w urzędzie może dopełnić jeden z nich, o ile przedstawi odpowiednie pełnomocnictwo od każdego ze współwłaścicieli na piśmie. Jeżeli wszystkie dane będą się zgadzać, dowód rejestracyjny zostanie zaktualizowany od ręki.

Współwłaściciel samochodu – jakie ma prawa i obowiązki?

Wspominaliśmy już, że współwłaściciel samochodu różni się od właściciela m.in. tym, że musi dzielić się swoimi prawami dotyczącymi tego pojazdu. O co dokładnie chodzi?

  1. Sprzedaż samochodu – współwłaściciel nie może sprzedać całego samochodu bez zgody innych właścicieli. Nie informując pozostałych współwłaścicieli, możesz jedynie sprzedać własną część udziałów w samochodzie. Wyjątkiem jest współdzielenie auta przez małżonków, wówczas przy sprzedaży wystarczy zgoda jednego z nich.
  2. Rejestracja i ubezpieczenie samochodu – każdy współwłaściciel samochodu może samodzielnie dokonać jego rejestracji w wydziale komunikacji lub kupić dla niego OC, o ile będzie posiadał pisemne pełnomocnictwo od pozostałych współwłaścicieli.
  3. Zapłata podatku od czynności cywilnoprawnych – kupując używane auto, trzeba zapłacić od niego podatek. Jeżeli zakupu dokonały dwie osoby, do urzędu skarbowego składa się druki PCC-3 i PCC-3/A. Nie ma obowiązku podziału opłaty między współwłaścicieli, ale warto podzielić te koszty równo między nich.

Współwłaściciel samochodu a komornik – jaki wpływ na Twoją własność mają czyjeś długi?

Szczególną sytuacją dotyczącą współwłasności samochodu i związanych z tym praw jest interwencja komornicza. Jeżeli współwłaściciel samochodu popadnie w długi, komornik będzie miał prawo zająć auto w części, która należy do dłużnika i wystawić ją na licytację. Co w takim razie może zrobić drugi współwłaściciel, który nie chce dzielić samochodu z inną osobą?

Otóż może on zażądać sprzedaży na licytacji całego samochodu. Wówczas część kwoty należąca się dłużnikowi zostanie zajęta przez komornika, a reszta trafi do drugiego współwłaściciela pojazdu. Oczywiście innym dostępnym rozwiązaniem jest zniesienie współwłasności, o którym piszemy poniżej.

Współwłaściciel samochodu – jak zrezygnować ze współwłasności?

Jeżeli współwłaściciel samochodu zechce zrezygnować ze swoich udziałów w aucie, oczywiście może to zrobić. Gdy zgodni w tej kwestii są wszyscy współwłaściciele, wystarczy, że sporządzą umowę zrzeczenia się części praw do pojazdu, w której umieszczą swoje dane, procentową wysokość udziałów i ich wartość – zbycie może nastąpić na drodze sprzedaży lub darowizny.

Pamiętaj, że o zniesieniu współwłasności trzeba poinformować wydział komunikacji za pomocą specjalnego wniosku. O ile pozbywający się swoich udziałów współwłaściciel samochodu nie był wpisany na pierwszym miejscu w dowodzie rejestracyjnym, nie będzie potrzeby jego wymiany.

Problem może się pojawić, gdy jeden ze współwłaścicieli umrze lub nie wyrazi zgody na zniesienie współwłasności. W pierwszym przypadku udziały zmarłego przejmie jego spadkobierca, więc kwestię zniesienia współwłasności trzeba będzie załatwiać z nim. W drugim najczęściej do rozstrzygnięcia sporu konieczna będzie interwencja sądu.

Współwłaściciel samochodu a OC – czy trzeba poinformować ubezpieczyciela o kolejnym właścicielu auta?

Załóżmy, że stałeś się właśnie współwłaścicielem samochodu. Wraz z drugą osobą zgłosiliście ten fakt do wydziału komunikacji i teraz zastanawiacie się, co zrobić z OC.

Czy powinniście poinformować o tym fakcie firmę, w której auto jest ubezpieczone?
Odpowiedź brzmi: tak! Co więcej, zgłoszenie do towarzystwa ubezpieczeniowego, że pojawił się nowy współwłaściciel samochodu, powinno nastąpić w ciągu 14 dni od ustanowienia współwłasności. Dlaczego to takie ważne? Przede wszystkim pamiętaj, że nie zgłaszając współwłaściciela bądź dodatkowego kierowcy ubezpieczycielowi, nie tylko popełniasz oszustwo ubezpieczeniowe, ale też sam sobie szkodzisz.

Jeżeli jesteś młodym kierowcą, który korzysta z auta rodzica, możesz w ten sposób budować swoją historię ubezpieczenia, która potem pozwoli Ci na uzyskanie tańszego OC na własną rękę. Co z tego, że nabędziesz doświadczenie w prowadzeniu pojazdów, skoro w dokumentach nie będzie o tym śladu?

Poza tym niezgłoszenie drugiego kierowcy może narobić Ci problemów, gdy ten spowoduje wypadek. Ubezpieczyciel na pewno dokona wówczas rekalkulacji składki i zażąda dopłaty, a Ty możesz otrzymać niższe odszkodowanie z autocasco.

Dwóch współwłaścicieli samochodu a ubezpieczenie – kto może na tym najwięcej zyskać, a kto stracić?

Jak już wspominaliśmy, współwłasność auta jest rozwiązaniem szczególnie popularnym wśród młodych kierowców, którzy mogą w ten sposób znacząco, nawet o kilkaset złotych, obniżyć ceny swojego OC. Ale jak to właściwie działa?

Różnica w cenach bierze się z uśrednienia składek ubezpieczeniowych. Niedoświadczony kierowca, który ma krótką lub zerową historię ubezpieczenia, należy do grupy najwyższego ryzyka, dlatego płaci wyższą składkę OC. Starszy kierowca, np. jego rodzic, ma wieloletnią historię ubezpieczenia i zniżki, na które zapracował sobie bezszkodową jazdą, dlatego płaci niższą cenę. Jeżeli tych dwoje zostanie współwłaścicielami samochodu, ubezpieczyciel uśredni ich składki, wyliczając nową cenę.

Nietrudno zatem wywnioskować, że młody współwłaściciel samochodu zyska na dopisaniu do dowodu rejestracyjnego bardziej doświadczonego kierowcy, a starsza osoba na tym straci. Z podniesieniem ceny za OC trzeba się też liczyć w sytuacji, gdy współwłaściciel nie ma uprawnień do prowadzenia pojazdu. Największe szanse, by zaoszczędzić na ubezpieczeniu ma wówczas współwłaściciel samochodu bez prawa jazdy, który uczyni głównym kierowcą osobę z dużymi zniżkami na OC.

Współwłaściciel samochodu a zniżki OC – kto je straci?

Z ubezpieczeniem samochodu przez współwłaścicieli wiąże się jeszcze jedna kwestia, która często prowadzi do nieporozumień. Jak wiadomo, młodzi ludzie dopisują lub są dopisywani do dowodów rejestracyjnych doświadczonych kierowców, by móc skorzystać z ich zniżek. Ci się na to godzą, bo przecież nie tracą nic poza trochę wyższą składką, prawda?

Nie! Pamiętaj, że współwłaściciel samochodu, który wyrządzi szkodę, wpływa w ten sposób na historię ubezpieczeniową wszystkich współwłaścicieli tego auta. Jeżeli więc młody kierowca spowoduje wypadek, grozi to tym, że zniżki straci również drugi z właścicieli. Jedynym sposobem, by tego uniknąć, jest wykupienie ochrony zniżek u ubezpieczyciela.

PODSUMOWANIE

  • Jeden właściciel auta ma swobodę decydowania o nim. Współwłaściciele muszą uzgodnić ze sobą kwestie czynności prawnych dotyczących pojazdu.
  • Współwłasność samochodu można ustanowić przy zakupie auta oraz poprzez akt darowizny (np. darowanie części udziałów bliskiej osobie z rodziny). W umowie muszą znaleźć się wszystkie informacje nt. przedmiotu, wielkości udziałów i stron (m.in. podpisy).
  • Od darowizny nie trzeba płacić podatku, jeśli jej kwota z ostatnich 5 lat nie przekracza 36 120 zł (1. grupa), 27 090 zł (2. grupa) lub 5 733 zł (3. grupa). Zmienione stawki weszły w życie od 1 lipca 2023 r.
  • W dowodzie rejestracyjnym pojazdu muszą znajdować się wszyscy współwłaściciele. Ich dopisanie jest możliwe na podstawie oświadczenia, które należy złożyć w wydziale komunikacji w ciągu 30 dni od zmiany własności. Formalności może załatwić jeden przedstawiciel z pełnomocnictwem pozostałych.
  • Współwłasność samochodu niesie ze sobą różnego typu prawa i obowiązki związane m.in. ze sprzedażą pojazdu, jego rejestracją czy ubezpieczeniem oraz opodatkowaniem. Komornik może zająć część udziałów należących do zadłużonego współwłaściciela i wystawić je na licytacji.
  • Współwłasność można zakończyć na podstawie umowy zrzeczenia się praw do pojazdu w drodze sprzedaży lub darowizny.
  • O zmianie formy własności pojazdu trzeba powiadomić ubezpieczyciela w ciągu 14 dni. Również fakt pojawienia się dodatkowego kierowcy poniżej 26 lat należy niezwłocznie zgłosić do towarzystwa, aby uniknąć dopłaty do składki lub zmniejszenia odszkodowania.
33,00
Loading...