Akcyza za samochód – ile wynosi i kto musi ją zapłacić?

Podatek akcyzowy dotyczy niektórych towarów sprzedawanych w państwach Unii Europejskiej. Wśród nich znajdują się też samochody osobowe. Kto musi zapłacić za nie akcyzę i jak wysoka będzie to opłata?

Akcyza za samochód z zagranicy

Podatek akcyzowy musi zostać uiszczony tylko w kilku wypadkach. Mówi o tym art. 100 Ustawa o podatku akcyzowym:

“Art. 100.
1. W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, z wyłączeniem przypadków, gdy dług celny wygasł na podstawie art. 124 ust. 1 lit. e–g lub k unijnego kodeksu celnego;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
a) wyprodukowanego na terytorium kraju,
b) od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.” – Cytat (Dz.U.2022.143 t.j.)

Z tego artykułu ustawy wynika, że akcyzę należy zapłacić tylko po sprowadzeniu auta z zagranicy albo po zakupie nowego, jeszcze niezarejestrowanego samochodu na terenie kraju.

Wyjątkowe sytuacje, w których może dojść do objęcia pojazdu podatkiem akcyzowym

Oprócz wyżej wymienionych, najczęstszych sytuacji, w których nakładany jest podatek akcyzowy, mogą pojawić się także inne okoliczności zmuszające nabywcę samochodu do uiszczenia akcyzy.

Opodatkowanie akcyzą może wynikać ze zmian, jakie zaszły w pojeździe w wyniku działania jego właściciela. Jeżeli zakupiono pojazd, który nie był samochodem osobowym, ale wprowadzono w nim zmiany sprawiające, że musi on zostać uznany za samochód osobowy – taki pojazd staje się przedmiotem opodatkowania akcyzą.

“1a. Przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również:
1) dokonanie w pojeździe samochodowym, innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy.” – cytat (Dz.U.2022.143 t.j.)

Opodatkowany może zostać także samochód osobowy niezarejestrowany wcześniej na terenie kraju, jeżeli nie da się ustalić, czy wcześniej został za niego zapłacony podatek akcyzowy.

Jaka jest wysokość akcyzy za samochód w 2023 roku?

To, jak wysoki będzie podatek, zależy od dwóch czynników: rynkowej wartości samochodu i pojemności jego silnika. Trzeba przy tym pamiętać, że wartość rynkowa pojazdu to nie to samo, co jego cena w momencie zakupu. Wartość rynkową można sprawdzić dzięki płatnym usługom firm, takich jak Info-Ekspert i Eurotax.

Samochody wyposażone w silniki spalinowe są obciążone wyższą akcyzą niż samochody hybrydowe i elektryczne. Nabywcy pojazdów z silnikami spalinowymi zapłacą akcyzę w wysokości:

• 3,1% wartości auta, jeśli pojemność silnika jest mniejsza niż 2000 cm3,
• 18,6% wartości samochodu, jeśli pojemność silnika przekracza 2000 cm3.

Nieco inne opłaty będą musieli uiścić właściciele samochodów hybrydowych lub elektrycznych – obowiązują ich o wiele niższe stawki akcyzy. Nabywcy samochodów o silniku mającym większą pojemność niż 3500 cm3 zapłacą podatek w wysokości 9,3% wartości samochodu, którego nie można ładować z gniazdka. Właścicieli pełnych (HEV) i miękkich hybryd (MHEV) z silnikiem o pojemności poniżej 2000 cm3 obejmuje akcyza w wysokości tylko 1,55% wartości auta. Obecnie posiadacze aut hybrydowych i elektrycznych o mniejszym silniku są zwolnieni z podatku akcyzowego aż do końca grudnia 2029 roku.

Zmiany w wysokości podatku akcyzowego zależne od modyfikacji technicznych dokonanych przez właściciela

W ustępach 2a i 2b art. 100 ustawy o podatku akcyzowym wspomina się jeszcze o kilku sytuacjach, w których wysokość akcyzy może ulec zmianie.

Jeżeli silnik niezarejestrowanego samochodu zostanie wymieniony na nowy i będzie to silnik o pojemności powyżej 2000 cm3, podczas gdy poprzedni silnik miał pojemność niższą niż 2000 cm3, pod uwagę bierze się obecną, większą pojemność.

Jeżeli zakupiono pojazd bez silnika i dopiero później go w nim zainstalowano – a odbyło się to przed zarejestrowaniem pojazdu – nabywca samochodu będzie musiał uiścić podatek w wysokości odpowiedniej do pojemności zainstalowanego silnika. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy wymiana silnika odbyła się zgodnie z przepisami prawa.

Jak zapłacić akcyzę? Wypełnienie deklaracji AKC-U/S

Podatek akcyzowy należy zapłacić w urzędzie skarbowym. Jest również możliwość uiszczenia akcyzy za samochód online przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych PUESC. Wymagane dokumenty można też wysłać pocztą na adres urzędu skarbowego.

Opłacenie akcyzy należy rozpocząć od wypełnienia dokumentu AKC-U/S, czyli deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych. Deklarację można znaleźć na rządowej stronie podatki.gov.pl. W niej należy umieścić dane swojego samochodu oraz samodzielnie obliczoną wysokość podatku akcyzowego. Deklarację należy złożyć do 14 dni od powstania obowiązku akcyzowego, czyli od sprowadzenia samochodu lub kupienia go na terytorium Polski.

Zdarza się, że pojazd ma więcej niż jednego właściciela. Wtedy każdy z nich powinien wypełnić osobną deklarację.

Kiedy powstaje obowiązek akcyzowy?

Obowiązek akcyzowy występuje w momencie, gdy:

• samochód osobowy zostanie sprowadzony na terytorium Polski – jeśli do jego nabycia doszło jeszcze przed sprowadzeniem,
• samochód zostanie nabyty od przewoźnika – jeżeli został zakupiony już po sprowadzeniu go do Polski,
• przyszły właściciel pojazdu złoży wniosek o rejestrację samochodu osobowego na terytorium Polski – jeśli podmiot, który ubiega się o rejestrację, nie jest jeszcze właścicielem samochodu.

Jakie dokumenty dołączyć do deklaracji AKC-U/S?

Oprócz wypełnionej deklaracji uproszczonej dla podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych w urzędzie skarbowym (lub pocztą albo przez internet) należy złożyć:

• wniosek o wydanie zaświadczenia o zapłacie akcyzy,
• dowód wpłaty podatku akcyzowego,
• kopię dowodu własności pojazdu (na przykład umowy kupna-sprzedaży),
• dowód rejestracyjny lub kartę pojazdu, jeżeli ta ostatnia została wydana.

Te dokumenty powinny być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego lub konsula.

Kiedy należy zapłacić akcyzę?

Po złożeniu deklaracji AKC-U/S należy wpłacić ustaloną kwotę akcyzy na konto urzędu skarbowego. Na uiszczenie opłaty nabywcy samochodu przysługuje 30 dni od powstania obowiązku podatkowego. Trzeba pobrać potwierdzenie zapłaty, bo będzie ono potrzebne do zarejestrowania samochodu.

Kiedy można zostać zwolnionym z akcyzy?

W kilku wypadkach właściciel samochodu sprowadzonego z zagranicy nie musi płacić akcyzy. Te sytuacje są opisane w art. 112 Ustawy o podatku akcyzowym.

Zwolnienie z podatku akcyzowego samochodu po powrocie do Polski zagranicznym pojazdem

Samochód może zostać zwolniony z obowiązku opłacenia akcyzy, gdy posiadacz samochodu wraca z zagranicy z czasowego pobytu w Unii Europejskiej albo przewozi auto do Polski na pobyt stały i robi to jako osoba fizyczna. Taki samochód musi być przeznaczony tylko do użytku osobistego swojego właściciela. Powinien też służyć mu przynajmniej przez 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu. Dodatkowo posiadacz pojazdu musi wykazać, że przebywał za granicą, a dokładnie w państwie nienależącym do Unii Europejskiej lub Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu, przynajmniej 12 miesięcy przed przeprowadzeniem się do Polski. Żeby taki samochód nie został objęty obowiązkiem akcyzowym, nie może zostać sprzedany, wynajęty ani w żaden inny sposób udostępniony innej osobie przez kolejne 12 miesięcy po sprowadzeniu go do kraju.

Zwolnienie z podatku akcyzowego po odziedziczeniu samochodu

Jeżeli właściciel pojazdu przewozi go na terytorium Polski, może zostać zwolniony z akcyzy, jeśli jest uprawniony do używania tego pojazdu w innym kraju Unii Europejskiej albo jest to auto odziedziczone.

Zwolnienie z podatku akcyzowego pojazdów specjalnych

Oprócz poprzednio wymienionych rodzajów samochodów zwolnieniu z akcyzy podlegają też specjalistyczne środki transportu sanitarnego użytkowane przez podmioty wykonujące działalność leczniczą i wpisane do odpowiedniego rejestru.

Zwolnienie z podatku akcyzowego samochodu – jak otrzymać zaświadczenie o zwolnieniu?

Dowód opłacenia akcyzy lub zwolnienia z niej jest jednym z dokumentów potrzebnych do przerejestrowania nabytego pojazdu. Żeby uzyskać takie zaświadczenie, również trzeba wypełnić deklarację AKC-U/S, dołączając do niej inne dokumenty:

• potwierdzenie własności samochodu przetłumaczone na język polski,
• dowód rejestracyjny pojazdu, również przetłumaczony na język polski,
• inne dokumenty będące dowodem na używanie samochodu do celów własnych w ciągu ostatnich 6 miesięcy przed zmianą miejsca pobytu,
• dowód uiszczenia opłaty skarbowej w wysokości 17 zł za wydanie zaświadczenia,
• dowód uiszczenia dodatkowej opłaty w wysokości 17 zł, jeśli ustanowiono pełnomocnictwo (chyba, że pełnomocnikiem jest osoba z najbliższej rodziny: wstępny, zstępny, małżonek, rodzeństwo – wtedy nie trzeba płacić za ustanowienie pełnomocnictwa).

Wniosek o takie zaświadczenie można złożyć osobiście w siedzibie urzędu skarbowego, listownie, przez elektroniczną skrzynkę podawczą urzędu (ePUAP) albo przez stronę puesc.gov.pl. Na wydanie zaświadczenia czeka się do 7 dni.

Podsumowanie

• Podatkiem akcyzowym zostają objęte samochody sprowadzone z zagranicy i jeszcze nie zarejestrowane na terenie Polski.
• Akcyzę należy też zapłacić za nowy pojazd wyprodukowany w Polsce, ale jeszcze niezarejestrowany.
• Wysokość podatku akcyzowego zależy od wartości rynkowej pojazdu, rodzaju jego napędu i pojemności silnika.
• Aby opłacić akcyzę, trzeba przedstawić w urzędzie skarbowym wypełnioną deklarację AKC-U/S, dowód zapłaty podatku, dowód własności samochodu, dowód rejestracyjny lub kartę pojazdu.
• Formalności można dopełnić także online. Akcyzę da się zapłacić przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, PUESC.
• Niektóre pojazdy mogą zostać zwolnione z podatku akcyzowego, o ile spełnią określone warunki.
• Zaświadczenie o zapłacie podatku akcyzowego lub zwolnieniu z akcyzy jest potrzebne do zarejestrowania pojazdu.