Samochód zastępczy z OC sprawcy – co musisz wiedzieć?

Co zrobić gdy Twoje auto uległo poważnemu uszkodzeniu w wypadku lub kolizji?
Oczywiście jesteś uprawniony do uzyskania odszkodowania z OC sprawcy wypadku, jednak proces likwidacji szkody, a przede wszystkim sama naprawa, może zająć trochę czasu. Jak więc poradzić sobie z problem braku auta przez ten okres?

Z tego artykułu dowiesz się:

• jakie są prawa poszkodowanego po kolizji lub wypadku;
• jakie są podstawy prawne do uzyskania samochodu zastępczego z OC sprawcy;
• czy ubezpieczyciel może odmówić zwrotu kosztów za auto zastępcze;
• kto pokryje koszt wynajmu samochodu zastępczego z OC sprawcy;
• jak długo można korzystać z auta zastępczego.

Sprawdź, o czym warto pamiętać w przypadku wynajmu samochodu zastępczego!

Prawa poszkodowanego w wyniku kolizji lub wypadku – jakie są przywileje?

Często zdarza się, że poszkodowani nie zdają sobie sprawy z tego jakie usługi przysługują im w ramach ubezpieczenia. Każdy poszkodowany powinien mieć na uwadze, że w przypadku uszkodzenia samochodu należą mu się nie tylko koszty naprawy auta, ale także rekompensata szkód, których nie poniósłby gdyby nie doszło do zdarzenia drogowego. W związku z powyższym oprócz kosztów naprawy, poszkodowany może ubiegać się również o zwrot kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy zdarzenia.

Uzyskanie samochodu zastępczego z OC sprawcy – jaka jest podstawa prawna?

Przepisy kodeksu cywilnego nakładają na ubezpieczyciela obowiązek naprawienia szkody, na którą składają się zarówno straty, które poszkodowany poniósł w związku z wypadkiem lub kolizją, jak i utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby szkody mu nie wyrządzono. Podstawy prawnej uzyskania auta zastępczego z OC sprawcy należy się dopatrywać w art. 361 § 2 Kodeksu Cywilnego, który wskazuje:

“W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.” – Cytat (Dz.U.2022.1360 t.j.)

Jak rozumieć powyższy przepis? W dzisiejszych czasach samochód jest dobrem powszechnym, wiele osób nie wyobraża sobie życia bez własnego pojazdu. Codzienne obowiązki nierzadko są nierozerwalnie związane z koniecznością posiadania auta. Dlatego w momencie uszkodzenia pojazdu, osoby którym samochód jest niezbędny do codziennego funkcjonowania, decydują się na najem pojazdu zastępczego. Wiąże się to oczywiście z dodatkowymi kosztami, których w sytuacji braku wypadku lub kolizji poszkodowany by nie poniósł. Zatem w świetle powyższego, zasadne jest staranie się o zwrot kosztów wynajmu samochodu zastępczego z OC sprawcy.

Czy ubezpieczyciel ma prawo odmówić zwrotu kosztów za auto zastępcze z OC sprawcy?

Jeszcze do niedawna zasadność zwrotu kosztów auta zastępczego z OC sprawcy wypadku lub kolizji stanowiła kwestię sporną. Ubezpieczyciele zwracali koszty jedynie poszkodowanym przedsiębiorcom, którym samochód służył do wykonywania działalności gospodarczej. Osoby fizyczne miały więc spory problem.

W związku z licznymi zapytaniami kierowanymi przez poszkodowanych do Rzecznika Ubezpieczonych, Rzecznik wystąpił o rozwiązanie problematycznej kwestii do Sądu Najwyższego. Rzecznik zwrócił uwagę, że zakłady ubezpieczeń odmawiają poszkodowanym osobom fizycznym, które nie korzystały z samochodu w celu prowadzenia działalności zwrotu kosztów auta zastępczego z OC sprawcy lub też uzależniają taki zwrot od wykazania, że dojazd publiczną komunikacją miejską jest niemożliwy.

Sąd Najwyższy rozstrzygnął spór stwierdzając, że odszkodowanie powinno obejmować wszelkie negatywne następstwa wypadku, zatem również koszty wynikające z konieczności najmu pojazdu zastępczego. Ponadto Sąd Najwyższy podkreślił:

“Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej.” – Cytat (orzeczenie III CZP 5/11)

Czy zatem w świetle powyższego ubezpieczyciel może odmówić zwrotu kosztów najmu samochodu zastępczego z OC sprawcy? Przede wszystkim trzeba zwrócić uwagę na to, że Sąd Najwyższy podkreślił, że odszkodowanie powinno obejmować celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki. Co to oznacza w praktyce? Sąd Najwyższy podkreślił w omawianej uchwale, że w przypadkach gdy poszkodowany posiada drugi pojazd lub korzystał z samochodu sporadycznie wynajem samochodu zastępczego jest zbędnym wydatkiem. Jeśli więc samochód nie jest Ci niezbędny do codziennego funkcjonowania, ubezpieczyciel może odmówić zwrotu kosztów. Pamiętaj, że to na poszkodowanym spoczywa obowiązek wykazania zasadności wynajmu samochodu zastępczego.

Kto pokrywa koszty wynajmu samochodu zastępczego z OC sprawcy?

Jeśli już ustaliłeś, że należy Ci się samochód zastępczy, zapewne nurtuje Cię kolejne pytanie – czy ubezpieczyciel zapłaci stosowną kwotę przed wynajmem pojazdu, czy muszę w pierwszej kolejności wyłożyć pieniądze z własnej kieszeni, a następnie starać się o ich zwrot?

Podkreślić należy, że utrata możliwości korzystania z pojazdu sama w sobie nie stanowi szkody. O szkodzie możemy mówić w momencie, gdy dojdzie do uszczerbku majątkowego, zatem w momencie, gdy uiścimy koszty związane z wynajmem.

Co więc zrobić w sytuacji, gdy nie mamy środków nawet na chwilowe pokrycie kosztów wynajmu? Wielu ubezpieczycieli wychodzi naprzeciw poszkodowanym, oferując bezgotówkowy wynajem samochodu zastępczego.

Poszkodowany ma pole manewru:

1. Poszkodowany może na własną rękę wynająć auto zastępcze, a następnie zgłosić się do ubezpieczyciela po zwrot tych kosztów, wykazując że były one zasadne oraz przedstawiając odpowiednie faktury.
2. Poszkodowany może skorzystać z opcji bezgotówkowego wynajmu samochodu zastępczego z OC sprawcy. Taką formę pomocy przewiduje większość ubezpieczycieli, która w ramach programów partnerskich współpracuje z wypożyczalniami samochodów.

Bezgotówkowy wynajem auta zastępczego z OC sprawcy

W przypadku skorzystania z opcji bezgotówkowego wynajmu pojazdu, poszkodowany unika zbędnych formalności. Zakład ubezpieczeń rozlicza się bezpośrednio z wypożyczalnią, poszkodowany musi się jedynie stawić po odbiór pojazdu w miejscu wskazanym przez ubezpieczyciela. Jest to niezwykle wygodna opcja, poszkodowany nie musi się bowiem martwić, że ubezpieczyciel nie zwróci mu wyłożonej z własnej kieszeni kwoty.

Wynajem samochodu zastępczego na własną rękę

Jeśli zdecydowałeś się sam wybrać wypożyczalnię i wyłożyć koszty z własnej kieszeni, pamiętaj, aby zachować faktury/rachunki wykazujące koszty najmu. Rachunki będą stanowiły podstawę zwrotu uiszczonych kosztów.

Jest jeszcze kilka kwestii o których musisz pamiętać. Przede wszystkim wypożyczone auto powinno być zbliżone klasą do uszkodzonego auta, w innym wypadku ubezpieczyciel może Ci zarzucić, że generujesz niepotrzebne koszty. Zanim zdecydujesz się na wypożyczenie auta, zapoznaj się z tabelami cen zamieszczanymi na stronach ubezpieczycieli. Zakłady ubezpieczeń często wskazują, jakie są maksymalne ceny wynajmu pojazdu (klasyfikując je ze względu na parametry samochodów). Jeśli więc chcesz uniknąć odmowy zwrotu całości kosztów, zapoznaj się z tymi informacjami.

Jak długo mogę korzystać z auta zastępczego z OC sprawcy?

W przypadku, gdy uszkodzony pojazd podlega naprawie, samochód zastępczy przysługuje poszkodowanemu na czas tej naprawy. Jeśli jednak auto uległo zniszczeniu w taki sposób, że naprawa jest niemożliwa lub nieopłacalna – inaczej mówiąc: gdy ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, poszkodowany ma prawo korzystać z auta zastępczego do momentu uzyskania odszkodowania, pozwalające na zakup nowego auta.

Podsumowanie:

• Poszkodowanemu oprócz naprawy pojazdu przysługuje również zwrot kosztów za samochód zastępczy. Wynajem pojazdu powinien być uzasadniony i celowy.
• Ubezpieczyciel może odmówić zwrotu kosztów, jeśli poszkodowany posiada drugi samochód lub korzystał z pojazdu bardzo rzadko.
• Poszkodowany może wynająć auto zastępcze na własną rękę, a następnie starać się o zwrot kosztów. Poszkodowany Może również skorzystać z opcji bezgotówkowego najmu samochodu , – nie musi wtedy ponosić kosztów samodzielnie własnych.
• Z samochodu zastępczego poszkodowany ma prawo korzystać do momentu otrzymania naprawionego auta lub do momentu czasu wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela (jeśli stwierdzono szkodę całkowitą).